الإمامُ عليٌّ عليه السلام ـ لمّا سُئلَ عن أحوالِ العامَّةِ ـ : إنّما هي مِن فَسادِ الخاصَّةِ ، و إنّما الخاصَّةُ لَيُقَسَّمُونَ على خَمسٍ : العُلَماءُ و هُمُ الأدِلاّءُ علَى اللّه ، و الزُّهّادُ و هُمُ الطريقُ إلَى اللّه ِ ، و التُّجّارُ و هُم اُمَناءُ اللّه ِ ، و الغُزاةُ و هُم أنصارُ دِينِ اللّه ِ ، و الحُكّامُ و هُم رُعاةُ خَلقِ اللّه ِ
فإذا كانَ العالِمُ طَمّاعا و للمالِ جَمّاعا فَبِمَن يُستَدَلُّ ؟ ! و إذا كانَ الزاهِدُ راغِبا و لِما في أيدِي الناسِ طالِبا فَبِمَن يُقتَدى ؟ ! و إذا كانَ التاجِرُ خائنا و للزكاةِ مانِعا فَبِمَن يُستَوثَقُ ؟ ! و إذا كانَ الغازِي مُرائيا و للكَسبِ ناظِرا فَبِمَن يُذَبُّ عَنِ المسلمينَ ؟ ! و إذا كانَ الحاكِمُ ظالِما و في الأحكامِ جائرا فَبِمَن يُنصَرُ المَظلومُ علَى الظالِمِ ؟ ! فو اللّه ِ ما أتلَفَ الناسَ إلاّ العُلَماءُ الطَّمّاعُونَ ، و الزُّهَّادُ الراغِبونَ ، و التُّجّارُ الخائنونَ ، و الغُزاةُالمُراؤونَ ، و الحُكّامُ الجائرُونَ ، و سَيَعلَمُ الذينَ ظَلَمُوا أيَّ مُنقَلَبٍ يَنقَلِبون
امام على عليه السلام ـ در پاسخ به سؤال از احوال عامّه مردم ـ فرمود: فساد توده مردم، ناشى از فساد خواصّ است. خواصّ به پنج گروه
تقسيم مى شوند: عالمان كه راهنمايانِ به سوى خدايند، پارسايان كه راه منتهى به خدايند، بازرگانان كه اُمناى خدايند، رزمندگان كه ياوران دين خدايند و زمام داران كه سرپرستان خلق خدايند. پس، اگر عالم، طمّاع و مال اندوز باشد، ديگر از چه كسى بايد راهنمايى خواست و اگر پارسا، به دنيا و آنچه مردم دارند راغب باشد، ديگر به چه كس اقتدا شود و اگر بازرگان خيانت پيشه باشد و زكات ندهد، به چه كسى مى توان اطمينان و اعتماد كرد و اگر رزمنده خودنما باشد و چشم به كسب مال و ثروت داشته باشد، ديگر به وسيله چه كسى از مسلمانان دفاع شود و اگر زمامدار ستمگر باشد و در احكام و فرامينْ ستم و بى عدالتى روا دارد، ديگر به وسيله چه كسى دادِ ستمديده از ستمگر گرفته شود؟ سوگند به خدا كه مردم را نابود نكرد مگر عالمان طمعكار و پارسايان دنيا خواه و بازرگانان خيانت پيشه و رزمندگان رياكار و زمام داران ستمگر و بزودى كسانى كه ستم كرده اند، بدانند كه به كدام بازگشتگاه بر خواهند گشت
فساد عامة الناس بفساد خواصهم
- التفاصيل
- المجموعة: المقالات
- الزيارات: 472